اخلاق خدمت در سیره و آموزه رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌پژوه دکتری کلام اسلامی در جامعةالمصطفی العالمیه واحد خراسان و مدرس سطوح عالی در حوزه علمیه.

2 دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

در فرهنگ دینی، خدمت‌رسانی به مردم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اولیای الهی همواره در خدمت به خلق پیش‌قدم بوده و به پیروان خویش سفارش نموده‌اند. پیامبر اکرم6 میزان محبوبیت نزد خدا را وابسته به خدمت‌رسانی معرفی کرده و امام رضا7 نشانه کمال عقل انسان را خدمت‌رسانی به دیگران تبیین می‌کند. در جوامع سکولار، غایت خدمت به دیگران، اموری مانند سلامت بدنی و روحی و یا آبادانی و توسعه شهر و روستائی است که فرد در آن زندگی می‌کند اما خدمت رسانی در فرهنگ دینی زمینه رشد و تعالی، کمال انسانی و قرب به خداوند را برای فرد فراهم می‌آورد. در آموزه‌های دینی خدمت گزاری به دیگران، برترین مصداق عبادت و بندگی خدا معرفی شده و مورد تأکید قرارگرفته است. اخلاق خدمت در سیره و آموزه رضوی از چنان گستره‌ای برخوردار است که علاوه بر فعالیت خدمت‌رسانی، تصمیم و نیت خدمت‌گزارانه را نیز مشمول پاداش الهی می‌داند. این جُستار، قواعد و اصول اخلاق خدمت‌گزاری را در سه حوزه «اخلاق خدمت به نیازمندان»، «اخلاق جود و بخشش» و «اخلاق خدمت برای کارگزاران» در سیره و آموزه امام رضا7 مورد بررسی قرارداده است. امام رضا7 خدمت به نیازمندان را موجب ایمنی از سختی‌های قیامت معرفی می‌کند و خدمت‌رسانی به آنان را برای همگان توصیه می‌فرماید. سیره رفتاری آن حضرت در حوزه اخلاق جود و بخشش به گونه‌ای بوده است که دریافت کننده خدمت هیچگاه احساس شرمندگی نکند. امام رضا7 حاکمان جامعه را به رسیدگى نسبت به اوضاع مسلمانان و توده مردم مورد تأکید قرارمی‌دهد و کارگزاران را به برابرى و برادرى با مردم سفارش می‌کند. در اخلاق خدمت در سیره و آموزه رضوی، وظایف کارگزاران نظام اسلامى تنها نسبت به مسلمانان خلاصه نمی‌شود بلکه مسئولیت دارند تا براى تمام انسان‏هاى تحت قلمرو حکومت خود با هر مرام و مسلکی که باشند خدمت‌رسانی کنند و کرامت انسانی آنها را ارج گذارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ethics of service in the life and teachings of Imam Reza (AS)

نویسندگان [English]

  • Mohammad ali Fayyazi 1
  • Habibullah Babaei 2
1 . PhD scholar in Islamic Theology. Al-Mustafa International University and a lecturer of advanced levels in Mashhad Seminary (Author). (fayyazi55@gmail.com)
2 . Associate Professor Islamic Science and Culture Research Institute. ) habz109@gmail.com(
چکیده [English]

In religious culture, serving people has a special place. The divine saints have always been in the service of mankind and have given orders to their followers. The Holy Prophet (PBUH) introduced the degree of nearness to God as dependent on serving the individuals, and Imam Reza (AS) explains that serving others is a sign of the perfection of human intellect. In secular societies, the purpose of serving others is things like physical and mental health, or prosperity and development of the city and village in which a person lives, but serving in religious culture is the field of growth and excellence, human perfection, and closeness to God.
The ethics of service in Razavi's tradition and teaching has such a wide scope that in addition to the activity of serving, the decision and intention of service are also subject to divine reward. This research examines the rules and principles of service ethics in three areas: "Ethics of service to the needy", "Ethics of kindness and generosity" and "Ethics of service for official agents" in the life and teachings of Imam Reza (AS). Imam Reza (AS) introduces serving the needy as a means of safety from the hardships of the Day of Judgment and recommends serving them to everyone. His Holiness’s behavior in the field of generosity and forgiveness has been such that the recipient of the service never feels ashamed. Imam Reza (AS) emphasizes the rulers of the society to be attentive to the situation of Muslims and the mass of the people and orders the officials to be equal and brotherly with the people. In the ethics of service in Razavi's way and teaching, the duties of the officials of the Islamic system are not only limited to Muslims, but they have the responsibility to provide service to all people under their government, regardless of their profession, and to respect their human dignity

کلیدواژه‌ها [English]

  • The ethics of service
  • the needy
  • forgiveness
  • agents

مراجع

  1. قرآن مجید.
  2. نهج البلاغه.
  3. ابن بابویه قمی، محمد بن علی (1378ق)، عیون أخبار الرضا‏، تحقیق و تصحیح مهدی لاجوردی، نشر جهان، چاپ اول، تهران.
  4. ــــــــــــــــــــــــــــ (1372ش)، عیون أخبار الرضا، ترجمه علی اکبر غفاری و حمیدرضا مستفید، نشر صدوق، چاپ اول، تهران.
  5. ــــــــــــــــــــــــــــ (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، قم.
  6. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1404ق/1363ش)‏، تحف العقول، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، جامعة مدرسین، چاپ دوم، قم.
  7. ابن شهرآشوب مازندرانی، محمدبن علی (1379ق)، مناقب آل أبی طالب:، نشر علامه، چاپ اول، قم.
  8. ابن مسکویه، ابی علی (بی‌تا)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، انتشارات بیدار، قم.
  9. ابن منظور، محمد بن مکرم (1416ق)، لسان العرب، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
  10. بحرانى اصفهانى، عبد الله بن نور الله (1413ق)، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال (مستدرک سیدة النساء إلى الإمام الجواد)، مؤسسة الإمام المهدى (عج)، چاپ اول، قم.
  11. برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371ق)، المحاسن، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، قم.
  12. رضا، مهیار (1375ش)، فرهنگ ابجدی عربی- فارسی، انتشارات اسلامی، چاپ دوم، تهران.
  13. زبیدی، محمد مرتضی (بی‌تا)، تاج العروس من جواهر القاموس، دار مکتبه الحیاه، بیروت.
  14. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت:، مؤسسة آل البیت، چاپ اول، قم.
  15. طوسی، محمدبن الحسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، تحقیق و تصحیح حسن موسوی خرسان، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، تهران. ‏
  16. عطاردی قوچانی، عزیزالله (1413ق)، مسند الإمام الرضا ابى الحسن على ابن موسى:، دارالصفوة، چاپ دوم، بیروت.
  17. فیومی، احمد بن محمد (1414ق)، المصباح المنیر، مؤسسه دارالهجرة، قم.
  18. قمی، علی بن ابراهیم (1404)، تفسیر القمی، تحقیق و تصحیح طیب موسوی جزائری، دار الکتاب، چاپ سوم، قم.
  19. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407ق)، الکافی، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، تهران.
  20. لیثی واسطی، علی بن محمد (1376ش)، عیون الحکم و المواعظ، دار الحدیث، چاپ اول، قم.
  21. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الأنوار، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، بیروت.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار