بررسی جایگاه اخلاق فضیلت در اخلاق هنجاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدرسی اخلاق، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

2 استادیار موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).

چکیده

اخلاق فضیلت به عنوان یکی از شاخه‌های سه‌گانه اخلاق هنجاری مشهور است، ولی برخی از فلاسفه اخلاق موافق جایگاه مستقلی برای آن در اخلاق هنجاری نیستند. سؤال مقاله حاضر این است که سخن حق در مورد جایگاه اخلاق فضیلت در پژوهش‌های اخلاق هنجاری چیست؟ آیا ادله قائلین به استقلال اخلاق فضیلت در مقابل دیگر رقبا یعنی وظیفه-گرایی و غایت‌گرایی، بدون اشکال می‌باشد؟ راه‌حل پیشنهادی چیست؟ گردآوری داده‌ها در این مقاله کتابخانه‌ای بوده و با روش توصیفی تحلیلی به تبیین سؤالات و پاسخ‌گویی به آنها پرداخته است. قائلین به اخلاق فضیلت تقریر‌های مختلفی برای اخلاق فضیلت داشته‌اند که فضیلتمندیِ فاعلِ اخلاقی در همه آنها مشترک است. علل روی‌آوری به اخلاق فضیلت نیز متعدد بوده و بیشتر ناظر به نقاط ضعف نظریه‌های رقیب است. بررسی‌ها نشان از آن دارد که هم به تقریرهای اخلاق فضیلت اشکال وارد است و هم ادله روی‌آوری به آن قابل خدشه می‌باشد. نتیجه آن است که اگرچه اخلاق فضیلت جایگاه مستقلی در اخلاق هنجاری ندارد ولی دغدغه‌های منطقی قائلین به اخلاق فضیلت، توسط نظریه‌ی غایت‌گرای اخلاق اسلامی، معروف به نظریه قرب الهی، قابل حل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the position of virtue ethics in normative ethics

نویسندگان [English]

  • مرتضی bakhshi golsefidi 1
  • mahmod namazi 2
1 .
2 Imam Khomeini Institute
چکیده [English]

Virtue ethics is known as one of the three branches of normative ethics, but some moral philosophers are not in favor of an independent position for it in normative ethics. The question of the present article is, what is position of virtue ethics in normative ethics researches? Are the arguments of those who assert the independence of virtue ethics in front of other competitors, i.e. duty-oriented and utilitarianism, without problems? What is the proposed solution? The collection of data in this article is a library, and it explains the questions and answers them with a descriptive and analytical method. Those who believe in virtue ethics have different interpretations for virtue ethics, the virtue of the moral subject is common in all of them. The reasons for turning to the ethics of virtue are numerous and mostly refer to the weak points of competing theories. Investigations show that there are problems with the interpretations of virtue ethics, and the arguments for approaching it can be undermined. The result is that although virtue ethics does not have an independent position in normative ethics, the logical concerns of those who adhere to virtue ethics can be solved by the theory of divine proximity

کلیدواژه‌ها [English]

  • Virtue ethics
  • normative ethics
  • virtuous subject
  • virtue orientation
  • central virtue
  • divine proximity

مراجع

  1. قرآن کریم، با ترجمه مهدی فولادوند.
  2. ابن فارس، أحمد بن فارس، 1404ق، ‏ معجم مقاییس اللغة، مکتب الاعلام الاسلامی‏، قم‏.
  3. ارسطو، 1378، اخلاق نیکو ماخوس، ترجمه: محمد حسن لطفی، طرح نو، تهران.
  4. آزاد، حجت الله، 1393، تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلام، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم.
  5. خزاعی، زهرا، 1389، اخلاق فضیلت، انتشارات حکمت، تهران.
  6. دبیری، احمد، 1389، «فضیلت گرایی در اخلاق»، نشریه معرفت اخلاقی ، شماره 5، صص5-22.
  7. دهقانی فیروزآبادی، وحید؛ علیزاده، مهدی، 1398، »تبیین وحیانی از اخلاق فضیلت به روایت قرآن کریم»، نشریه اخلاق وحیانی، شماره 17، صص27-58.
  8. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، 1412ق، مفردات ألفاظ القرآن، دار القلم- الدار الشامیة، بیروت- دمشق.
  9. طوسى، محمد بن الحسن، 1411ق، ‏مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، مؤسسة فقه الشیعة، بیروت‏.
  10. فرانکنا، ویلیام کی، 1383، فلسفه اخلاق، ترجمه: هادی صادقی، طه، قم.
  11. کلینى، محمد بن یعقوب، 1407ق، الکافی، ‏‏محقق: على اکبر غفارى و محمد آخوندى، دارالکتب الإسلامیة، تهران‏.
  12. مجلسى، محمد باقر‏، 1403ق، بحار الأنوار، محقق: جمعى از محققان‏، دارإحیاء التراث العربی، بیروت‏.
  13. محیطی اردکان، حسن، و حسین احمدی، 1398، «تحلیل و بررسی معیار ارزش در اخلاق ارسطوی»، حکمت اسلامی، سال ششم، شماره اول، صص57-77.
  14. مصباح الشریعة(منسوب به امام صادق7‏)، 1400ق، موسسه اعلمی، بیروت‏.
  15. مصباح یزدی، محمدتقی ، 1373، دروس فلسفه اخلاق، چاپ ششم، اطلاعات، تهران.
  16. ____________، 1383، آموزش فلسفه، چ چهارم، چاپ و نشر بین الملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیر کبیر، قم.
  17. ____________، 1384، به سوی خود سازی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم.
  18. ________________، 1391الف، اخلاق در قرآن، چ پنجم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم.
  19. ____________، 1391ب، چکیدهای از اندیشه‎های بنیادین اسلامی، ترجمه و تدوین: حسینعلی عربی و محمدمهدی نادری قمی، چ ششم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم.
  20. ____________، 1394 الف، پیش‎نیاز مدیریت اسلامی(مشکات)، تدوین و نگارش: غلامرضا متقی‎فر، چ پنجم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم.
  21. ____________، 1394ب، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش: احمد حسین شریفی، چ پنجم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم.
  22. ____________، 1394‎‎ج، فلسفه اخلاق، تحقیق و نگارش: احمد حسین شریفی، چ سوم ، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم.
  23. Rosalind Hursthouse, 1999, ON VIRTUE ETHICS, Oxford University Press.
  24. Slote, M, 2001, Moral from motives, Oxford University Press.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار