بررسی جایگاه نبی در حکمت عملی از نگاه فارابی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه اخلاق دانشگاه معارف.

2 دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم.

چکیده

حکمت عملی بدون شک یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فلسفی فارابی است. نتیجۀ واحدی که از آثار متعدد وی دربارۀ حکمت عملی به دست می‌آید، تأکید بر نقش أنبیا در این عرصه است. شخص نبی با ورود به این عرصه و دست‌اندازی به ابعاد حکمت عملی، در استکمال و غنای آن می‌کوشد. پرسشی که در این مقاله به دنبال پاسخ آن هستیم، این است که نبی چه جایگاهی در حکمت عملی داشته و چگونه در جنبه‌های مختلف آن نقش‌آفرینی می‌کند. به طور کلی دو جنبه در حکمت عملی قابل تصور است: 1. بیان حکمت عملی 2. اجرای حکمت عملی. از منظر فارابی، حکمت عملی زمانی به سعادت می‌انجامد که در هر دو جنبۀ آن با موفقیت عمل شود. اهمیت این دو جنبۀ حکمت عملی و نقش کلیدی آن‌ها در سعادت افراد جامعه اقتضا می‌کند که کامل‌ترین افراد اجتماع به آن‌ها بپردازند. به همین دلیل، شخص نبی که در عالی‌ترین مرتبۀ انسانی قرار دارد این امور را به عهده می‌گیرد و با استعانت از وحی در آن‌ها نقش‌آفرینی می‌کند. در گام نخست او به بیان حکمت عملی می‌پردازد و فضایل و راه‌های رسیدن به آن را در قالب دین بیان می‌کند. در گام بعد، با به دست گرفتن رهبری اجتماع، حکمت عملی را اجرا می‌کند و آن را در جامعه می‌گسترد.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The position of Na'bi (Prophet) in the practical wisdom from the Farabi's perspective

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Teimouri 1
  • Ali Allahbadashti 2
چکیده [English]

There is no doubt that Practical wisdom is one of the most important Farabi's philosophical concerns. we can achieve the on result in Farabi's several books about practical wisdom that showes the role of prophets in the field. A prophet by entering the dimensions and angles of practical wisdom tries to complete it and make it richness. In this article we try to answer the question that: What is The position of prophet in the practical wisdom, and how he can have his role in the various aspects of practical wisdom? In general, two aspects of practical wisdom is conceivable: 1. the expression of practical wisdom 2. Performance of practical wisdom. according to Farabi, practical wisdom leads to happiness only when a person practices successfuly in both aspects of it. The importance of these two aspects of practical wisdom, and it's key role in the prosperity of society demands the most complete persons in the community to have a serious role in it. For this reason, the prophet who is at the highest level of humanity, have a special role in practical wisdom by the help of revelation in his role. At first he expresses practical wisdom, virtues and also ways to reach them in the form of religion. in the next step by accepting the leadership of community, tries to performe practical wisdom, and to expand it in the community.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Farabi
  • Practical Wisdom
  • Nabi
  • first head
قرآن کریم.
آل یاسین، جعفر (1985)، الفارابی فی حدوده و رسومه، عالم الکتب، بیروت، چاپ اول.
سبحانی، جعفر (2001)، محاضرات فی الالهیات، دار المیزان، بیروت، لبنان.
صدرا، علیرضا (1387)، علم مدنی فارابی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، تهران، چاپ اول.
فارابی، ابونصر (1986)، آراء اهل المدینة الفاضلة، تصحیح البیر نصری نادر، مکتبة الشرقیه، بیروت، الطبعة الثانیه.
فارابی، ابونصر (2008)، الاحصاء العلوم، تحقیق عثمان محمد امین، دار بیبلون، پاریس.
فارابی، ابونصر (1987)، التنبیه علی السعادة، تحقیق سحبان خلیفات، دارالمناهل، بیروت، الطبعة الاولی.
فارابی، ابونصر (1376)، السیاسة المدنیة، ترجمۀ حسن ملکشاهی، انتشارات سروش، تهران، چاپ اول.
فارابی، ابونصر (1991)، الملة، تحقیق محسن مهدی، دار المشرق، بیروت، الطبعة الثانیه.
فارابی، ابونصر (1995)، تحصیل السعادة، تصحیح علی بوحلم، مکتبة الهلال، بیروت، الطبعة الاولی.
فارابی، ابونصر (1974)، تلخیص نوامیس افلاطون، تحقیق عبدالرحمن بدوی، ذیل کتاب «افلاطون در اسلام»، طهران.            
فارابی، ابونصر (1382)، فصول منتزعة، ترجمۀ حسن ملکشاهی، انتشارات سروش، تهران، چاپ اول.
فارابی، ابونصر (2008)، فلسفة ارسطاطالیس و أجزائها و مراتب أجزائها، تحقیق محسن مهدی، در ذیل احصاء العلوم، دار بیبلون، باریس.
فارابی، ابونصر (1986)، کتاب الحروف، تحقیق محسن مهدی، دارالمشرق، بیروت، الطبعة الثانیه.
محقق، مهدی (1390)، فارابی‌شناسی (مجموعه مقالات)، به اهتمام میثم کرمی، انتشارات حکمت، تهران، چاپ اول.
مهاجرنیا محسن (1386)، اندیشۀ سیاسی فارابی، انتشارات بوستان کتاب، قم، چاپ دوم.
ناظرزادۀکرمانی، فرناز (1376)، فلسفۀ سیاسی فارابی، انتشارات دانشگاه الزهرا، تهران.
Strauss, Leo and Cropsey, Joseph (ed) 1987, History of Political Philosophy. Chicago University Press.
Strauss, Leo,1995, Philosophy and Law , Contributions of the Understanding of Maimonides and His Predecessors ,New York State University Press.