تحلیل و بررسی دیدگاه شیخ‌الرئیس دربارۀ سعادت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

ازنظر ابن‌سینا سعادت برترین چیزی است که موجود زنده درپی آن تلاش می‌کند. او باتوجه‌به مبانی هستی‌شناختی و انسان‌شناختی خود، جوهر اصلی انسان را عقل می‌داند که با اتصال به عقل فعال و رسیدن به مرتبۀ عقل مستفاد، به کمال نهایی و سعادت حقیقی خود می‌رسد و از والاترین، بادوام‌ترین و بیشترین لذت بهره‌مند می‌شود. در این مقاله، پس از تبیین و تحلیل دیدگاه ابن‌سینا دربارۀ سعادت، آن را بررسی و نقد می‌کنیم. غفلت از برخی ساحت‌های وجودی انسان و مؤلفه‌های سعادت، ناسازگاری با مبانی فلسفی، غفلت از نقش ایمان و عمل صالح در سعادت انسان و تفکیک نکردن سعادت فرد و سعادت نوع، از کاستی‌های دیدگاه ابن‌سیناست.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ibn Sina on Happiness

نویسنده [English]

  • Ali Shirvani
Associate Professor, Research Institute of Hawzah and University, Qom, Iran
چکیده [English]

For Ibn Sina, happiness is the highest thing that the alive creature endeavor to find it. According to his ontological and anthropological principles, he regards the reason as the basic substance of human being, which by communicating with the active intellect and reaching the level of acquired intellect reaches to its final perfection and true happiness and benefits the highest and longest pleasure. In this paper, after explaining and analyzing Ibn Sina’s view about happiness, we will criticize it. Neglecting some of the existential realms of human being and happiness components, inconsistency with philosophical principles, neglecting the role played by faith and good deeds in human beings’ happiness and the lack of any separation between the happiness of individuals and the humankind, among others, are the deficiencies of Ibn Sina’s view.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Sina
  • Happiness
  • pleasure
  • perfection
ابن‌سینا (۱۳۷۵) النفس من کتاب الشفاء، تحقیق: حسن حسن‌زاده آملی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
ــــــ (۱۳۷۶)، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق: حسن حسن‌زاده آملی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
ــــــ (۱۳۸۱)، الاشارات و التنبیهات، تحقیق: مجتبی زارعی، بوستان کتاب، قم.
ــــــ (۱۴۰۰)، السعاده، در: ابن‌سینا، الرسائل، بیدار، قم.
ارسطو (۱۳۷۸)، اخلاق نیکوماخوس، ترجمۀ محمدحسن لطفی،طرح نو، تهران.
جوادی، محسن (۱۳۸۰)، «سعادت»، قبسات، قم، ش۱۹.
طباطبایی، محمدحسین (۱۳۸۴)، نهایه‌الحکمه، تصحیح و تعلیق: غلام‌رضا فیاضی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، قم.
طوسی، خواجه نصیرالدین (۱۳۸۳) شرح الاشارات و التنبیهات، تحقیق حسن زاده آملی، بوستان کتاب، قم.  
عبداللهی، مهدی (۱۳۹۰)، کمال نهایی انسان، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، قم.
فارابی، ابونصر (۱۴۱۳) التنبیه علی سبیل‌السعاده، در: فارابی، الاعمال‌الفلسفیه، تحقیق: جعفر آل یاسین، دارالمتأهل، بیروت.
کروت، ریچارد (۱۳۹۴)، اخلاق ارسطو، ترجمۀ مریم خدادادی، ققنوس، تهران.
مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۰)، به‌سوی خودسازی، نگارش: کریم سبحانی، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، قم.
ــــــ (۱۴۰۵)، تعلیقه علی نهایه‌الحکمه، در راه حق، قم.  
مطهری، مرتضی (۱۳۷۴)، مجموعۀ آثار، صدرا، تهران.
ــــــ (۱۳۸۷)، مجموعۀ آثار، صدرا، تهران.