بررسی بازتاب نظریه «تفسیر انسان به انسان» آیت الله جوادی آملی بر راه‌کارهای تحقق سلامت معنوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار مرکز معارف اسلامی و علوم انسانی. دانشگاه صنعتی شریف.

چکیده

افزایش کیفیت زندگی و دستیابی به سلامت در همه ابعادش همواره ذهن بشر و خصوصاً اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. بیش از سه دهه است که سلامت معنوی به عنوان یکی از ابعاد سلامت در سازمان‌ بهداشت جهانی مطرح شده است ولی همچنان دارای زوایای پنهانی می‌باشد که حصول آن را برای جوامع بشری دشوار نموده است. به واسطه تاثیرپذیری فراوان سلامت معنوی از قیود حاکم بر جوامع انسانی، لازم است هر جامعه بنا بر اقتضائات خود به تحلیل این مفهوم بپردازد تا به نتایجی ملموس و قابل اجرا دست یابد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات پذیرش نظریه «تفسیر انسان به انسان» بر راه‌کارهای تحقق سلامت معنوی سامان یافته است. روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی است. از منظر هدف نیز پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است؛ زیرا هدف از انجام آن، توسعه دانش کاربردی درخصوص راه‌کارهای دستیابی به سلامت معنوی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که براساس این نظریه و همچنین پذیرش تعریف انسان به «حی متاله»، راه دست یافتن به سلامت معنوی بازگرداندن متشابهات انسان به محکمات وجودیش (فطرت الهی‌) و همچنین تأسی به انسان کامل عینی و در نهایت تحقق «نگاه توحیدی» است. با توجه به آثار آیت الله جوادی آملی می‌توان چنین استنباط نمود که نگاه توحیدی منشا پیدایش چهار اصل مهم است: توجه کامل به مقام خلیفه الهی، تحقق نگاه آیه‌ای به هستی، هدفمند دانستن آفرینش انسان و جهان و در نهایت باریافتن به مقام عبودیت الهی و فهم فلسفه حیات انسانی؛ که با توجه به این اصول چهارگانه می‌توان به راه‌کارهای تحقق سلامت معنوی از منظر آیت الله جوادی آملی دست یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of Ayatollah Javadi Amoli's theory of "human-to-human interpretation" on the strategies for achieving spiritual health

نویسندگان [English]

  • Omid Ahanchi
  • Yahya Sabbaghchi
Assistant Professor at the Center for Islamic Education and Humanities, Sharif University of Technology.
چکیده [English]

Humans in general and thinkers in particular have always sought to increase the quality of life and achieve health in all its dimensions. For more than three decades, spiritual health has been one of the dimensions of health in the World Health Organization, but it still has hidden angles that have made it difficult for human societies to achieve. Due to the great impact of the constraints of human societies on spiritual health, it is necessary for each society to analyze this concept according to its requirements in order to achieve tangible and workable results. Therefore, the present study has been organized with the aim of investigating the effects of accepting the theory of "human-to-human interpretation" on the strategies for achieving spiritual health. The research method is descriptive-analytical. In terms of purpose, the present study is an applied research, because the purpose of doing so is to develop applied knowledge about ways to achieve spiritual health. The findings of the research indicate that according to this theory and also according to accepting the definition of man as "the alive theosopher", the way to achieve spiritual health is to return the allegories of man to the decisive of his existence (divine nature) and also to follow a perfect human being and finally to realize the "monotheistic look”. According to the works of Ayatollah Javadi Amoli, it can be inferred that the monotheistic view is the source of four important principles: full attention to the position of the divine vicegerent, viewing existence as the sign of God, seeing creation of man and the world as purposeful and finally achieving divine devotion and understanding the philosophy of human life. According to these four principles, strategies for achieving spiritual health from the perspective of Ayatollah Javadi Amoli can be achieved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • human-to-human interpretation
  • spiritual health
  • the alive theosopher
  • Javadi Amoli
  1. قرآن‌کریم.
  2. نهج‌البلاغه.
  3. ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻤﯽ، ﻣﺤﻤﺪﺟﻮﺍﺩ (1391)، «ﻣﻔﻬﻮﻡ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ ‌ﺳﻼﻣﺖ ‌ﻣﻌﻨﻮ ‌ﻭ ﮔﺴﺘﺮﻩ‌ ﺁﻥ‌ ﺩﺭ‌ ﻧﮕﺮﺵ‌ ﺩﯾﻨﯽ»، ‌دوره 6، ‌شماره20، صص68-45
  4. ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﯽ، ﺳﯿﺪﻣﻬﺪﯼ (1389)، «ﺳﻼﻣﺖ ‌ﻣﻌﻨﻮ‌ ﻭ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ‌ﻫﺎ»، ﺍﺧﻼﻕ‌ﭘﺰﺷﮑﯽ، دوره4، ﺷﻤﺎﺭﻩ14، صص49-41.
  5. امیدواری، سپیده (1387)، «سلامت ‌ﻣﻌﻨﻮ ‌ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ‌ ﻭ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ»، ﭘﮋﻭﻫﺸ‌ﻬﺎﯼ‌ ﻣﯿﺎﻥ‌ﺭﺷﺘﻪﺍﯼ ‌ﻗﺮﺁﻥ‌ﮐﺮﯾﻢ، دوره‌1، ﺷﻤﺎﺭﻩ‌1، صص18-5
  6. باباطاهر (1392)، دیوان ‌باباطاهر، نشرعطش، قم.
  7. باربور، ایان (1384)، علم ‌و دین، مرکزنشردانشگاهی، تهران.
  8. جوادی‌آملی، عبدالله (1379)، مبادی‌ اخلاق ‌در قرآن، نشر اسراء، قم.
  9. ـــــــــــــــــ (1381)، صورت‌وسیرت‌انسان‌درقرآن، نشراسراء، قم.
  10. ـــــــــــــــــ (1382الف)، حیات‌حقیقی‌انسان‌درقرآن، نشراسراء، قم.
  11. ـــــــــــــــــ (1382ب)، رحیق‌مختوم، جلد1، نشراسراء، قم.
  12. ـــــــــــــــــ (1384)، تفسیرانسان‌‌به‌انسان، نشراسراء، قم.
  13. ـــــــــــــــــ (1387الف)، تحریرتمهیدالقواعد، جلد1، نشراسراء، قم.
  14. ـــــــــــــــــ (1387ب)، تحریرتمهیدالقواعد، جلد3، نشراسراء، قم.
  15. ـــــــــــــــــ (1387ج)، دین شناسی، نشراسراء، قم.
  16. ـــــــــــــــــ (1387د)، فلسفه‌صدرا، جلد1، نشراسراء، قم.
  17. ـــــــــــــــــ (1388الف)، اسلام ‌و محیط ‌زیست، نشراسراء، قم.
  18. ـــــــــــــــــ (1388ب)، تسنیم، جلد8، نشراسراء، قم.
  19. ـــــــــــــــــ (1388ج)، حق‌وتکلیف‌دراسلام، نشراسراء، قم.
  20. ـــــــــــــــــ (1388د)، شمیم‌ولایت، نشراسراء، قم.
  21. ـــــــــــــــــ (1388ه)، نسیم‌اندیشه، دفتراول، نشراسراء، قم.
  22. ـــــــــــــــــ (1389الف)، انتظاربشرازدین، نشراسراء، قم.
  23. ـــــــــــــــــ (1389ب)، تسنیم، جلد2، نشراسراء، قم.
  24. ـــــــــــــــــ (1389ج)، تسنیم، جلد3، نشراسراء، قم.
  25. ـــــــــــــــــ (1389د)، تسنیم، جلد13، نشراسراء، قم.
  26. ـــــــــــــــــ (1389ه)، تسنیم، جلد21، نشراسراء، قم.
  27. ـــــــــــــــــ (1389و)، جامعه‌ در قرآن، نشراسراء، قم.
  28. دهخدا، علی‌اکبر (1338)، لغتنامه، دانشگاه‌ تهران، تهران.
  29. دورانت، ویل (1385)، لذات ‌فلسفه، عباس‌ زریاب‌ خویی، شرکت ‌انتشارات ‌علمی ‌فرهنگی، تهران.
  30. ـــــــــــ (1397)، دربارۀ‌ معنی ‌زندگی، شهاب‌الدین عباسی، پارسه، تهران.
  31. عزیزی، فریدون (1393)، سلامت‌ معنوی؛ چیستی، چرایی ‌و‌ چگونگی، انتشارات‌ حقوقی، تهران.
  32. ﻓﺘﺎﺣﯽ، ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞ؛ ﺍﻣﯿﻨﯽ، ﻋﺎﯾﺸﻪ (1394)، «ﻭﺍﮐﺎﻭ‌ ﻣﻔﻬﻮﻡ‌ ﻭﺍﻧﻮﺍﻉ ‌ﺗﻌﺮﯾﻒ‌ ﺍﺯ ﺳﻼﻣﺖ ‌ﻣﻌﻨﻮ»، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ‌ ﻣﻌﻨﻮﯼ، ‌دوره7، شماره15و16، صص16-5.
  33. ﮐﺮﻣﯽ، ﻣﺤﻤﺪ؛ ﺭﺣﻤﺎﻧﯽ، ﻋﺒﺪﺍﻟﺤﻤﯿﺪ (1399)، «ﻋﻮﺍﻣﻞ‌ ﻭ ﻣﻮﺍﻧﻊ‌ ﺳﻼﻣﺖ‌ ﻣﻌﻨﻮ ‌ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﻋﻼﻣﻪ‌ ﺟﻮﺍﺩ ‌ﺁﻣﻠﯽ»، ﺍﺧﻼﻕ ‌ﻭﺣﯿﺎﻧﯽ، دوره10، ﺷﻤﺎﺭﻩ1، صص37-5.
  34. کلدلوتران، ماری (1372)، «بحران‌ معنویت ‌در جهان ‌غرب‌ و بازگشت ‌مجدد به‌ مذهب»، جامعه‌شناسی کاربردی، دوره4، شماره 5، صص 14-1.
  35. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1390)، اصول‌کافی، موعوداسلام، قم.
  36. مرندی، سیدعلیرضا (1389)، «ﺟﺎﮕﺎه، ﺗﻌﺮﻒ و دﺷﻮاری‌ﻫﺎی ﭘﺎﻪ رﺰی ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻼﻣﺖ ﻣﻌﻨﻮی در جامعه ‌ایرانی‌ اسلامی»، اﺧﻼق ‌ﭘﺰﺷﻜﻲ، دوره4، ﺷﻤﺎره14، صص21-11
  37. مطهری، مرتضی (1376)، فلسفۀ ‌اخلاق، انتشارات‌صدرا، تهران.
  38. مظاهری‌سیف، حمیدرضا (1387)، «شناخت‌ جریان ‌معنویت‌جویی و شاخص‌های‌ معنویت‌های نوظهور»، مکاتبه‌ و اندیشه، دوره10، شماره32، صص60-45.
  39. WHO (1983), Thirty-six World Health Assembly, 2-16 May. WHA36/ 1983/REC/3, World Health Organization, Geneva.
  40. WHO (1985),Handbook of Resolutions and Decisions, Vol. II, The determinants of health, World Health Organization ,
  41. Nagase,Masako (2012),”Does a Multi-Dimensional Concept of Health Include Spirituality? Analysis of Japan Health Science Council’s Discussionson WHO’s ‘Definition of Health’ (1998)”, International Journal of Applied Sociolog, 2 ,No. 6, pp. 71-77
  42. WHO (1998),Health Promotion Glossary, World Health Organization, Geneva.
  43. Eksi,Halil&Kardas,Selami (2017)”Spiritual Well-Being: Scale Development and Validation” Spiritual Psychology and Counseling. PP 73-88.