شناسایی بایسته های معرفت شناختی اخلاق باور از دیدگاه آیت الله جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی

2 . دانشیار گروه فلسفه تعلیم وتربیت ، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی تهران

3 دانشیارگروه فلسفه تعلیم وتربیت ، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی تهران

4 استاد فلسفه تعلیم وتربیت، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، ایران

چکیده

ویژگی مهم انسان این است که باورهایی دارد و در شرایطی باورهایش را تغییر می‌دهد؛ این فعل آدمی که به قوای معرفتی او مربوط می‌شود را فرآیند «باورسازی وتنظیم باور» می‌نامند. با کاربرد اخلاق در معرفت شناسی، این فرآیند هویت جدیدی یافته است. «اخلاق باور» اولین بار در قرن نوزدهم توسط کلیفورد مطرح و زمینه ساز پژوهش‌های بسیاری شد. با این حال می‌توان پیشینه آن را در فلسفه اسلامی نیز، تحت مفاهیم خاصی مانند «اخلاق درتفکر» و «بینش در مرحله کسب اعتقاد قلبى و ایجاد باور» پیدا کرد. هدف این مقاله شناسایی بایسته‌های معرفت شناختی اخلاق باور، در دیدگاه اندیشمند معاصر، آیت الله جوادی آملی، به روش تحلیل مفهومی و قیاس نظری است. ما با بررسی آثار ایشان به شش بایسته متلازم، دست یافته ایم: تلازم اراده و تکلیف معرفتی، تلازم قرینه و شهود، تلازم شاهدگرایی و اعتمادگرایی در توجیه باور، تلازم توجیه معرفتی با توجیه اخلاقیِ باور، تلازم حسن فاعلی با حسن فعلیِ باور و تلازم شبکه باور با عمل فردی و اجتماعی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying the epistemological Requirements of The Ethics of Belief In Javadi Amoli's View.

نویسندگان [English]

  • Ali Aghaey 1
  • Akbar Salehi 2
  • Alireza Mahmoudnia 3
  • Saeed Beheshti 4
1 PhD student in Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran (Corresponding Author)
3 Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran.
4 Professor of Philosophy of Education, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Abstract

An important characteristic of human beings is that they have beliefs about themselves and the world around them, and in certain circumstances they change these beliefs; This dimension of man, which is related to his epistemological powers, is called the process of "belief formation and belief regulation". Ethics of belief is a concept that was first invented in Western philosophy in the nineteenth century by Clifford and used in this process, but its background in Islamic philosophy also exists under special themes such as ethics in thought and insight in the stage of gaining heart belief and belief. The purpose of this article is to enumerate the epistemological requirements of the ethics of belief in the view of one of the contemporary thinkers, namely Javadi Amoli, by means of conceptual analysis and theoretical analogy. By examining library sources and studying his outstanding works, the researcher focuses on the question of what are the requirements of the epistemology of ethics of belief in Javadi Amoli's view? Six essential requirements were achieved, which are: the relation of will and epistemic task in belief, the relation of symmetry and intuition in belief, the relation of witness orientation and trust-orientation in justification, the relation of epistemic justification with moral justification in belief, the relation of actual and present goodness in belief Also, the connection of the belief network with individual and social action.

Keywords: Belief, Belief Ethics, Epistemological Requirements, Javadi Amoli.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Belief
  • Belief Ethics
  • Epistemological Requirements
  • Javadi Amoli
  1. اکبری، رضا (1386)، ایمان گروی (نظریات کرکگور، ویتگنشتاین و پلانتینگا)، قم:پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  2. باقری، خسرو (1384)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد دوم، تهران: مدرسه.
  3. جوادپور، غلامحسین(1396)، سرشت اخلاقی معرفت، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  4. ـــــــــــــــــ (1389)، «پیش زمینه های معرفت شناختی اخلاقِ باور»، آیین حکمت، سال 2، شماره 6، ص63-35.
  5. ـــــــــــــــــ (1390)، «اخلاقِ باور، رهیافتی به پیوند اخلاق و معرفت شناسی»، پژوهشنامه اخلاق، سال 4، شماره11، ص84-55.
  6. جوادی آملی، عبدالله(1384)، حق و تکلیف در اسلام، قم: اسرا.
  7. ـــــــــــــــــ (1368)، ولایت فقیه، قم:نشر فرهنگی رجاء.
  8. ـــــــــــــــــ (1377) سیره پیامبران در قرآن، ج 6، قم: اسرا.
  9. ـــــــــــــــــ 1382) حیات حقیقی انسان در قران، قم: اسرا.
  10. ـــــــــــــــــ (1383) توحید در قران، قم: اسرا.
  11. ـــــــــــــــــ (1384) تسنیم، ج7، قم: اسرا.
  12. ـــــــــــــــــ (1386) تفسیر انسان به انسان، قم: اسرا.
  13. ـــــــــــــــــ (1389) «مراحل اخلاق در قرآن»، قم: اسرا.
  14. ـــــــــــــــــ (1390) منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم: اسرا.
  15. ـــــــــــــــــ (1391) تسنیم، ج6، قم: اسرا.
  16. ـــــــــــــــــ (1392الف) دین شناسی، قم: اسرا.
  17. ـــــــــــــــــ (1392ب) «تبیین نظریه: فلسفه الاهی و محال بودن علم غیردینی» کتاب نقد، تهران ش69 ص23-44.
  18. ـــــــــــــــــ (1393) معرفت شناسی در قرآن، قم: اسراء.
  19. ـــــــــــــــــ (1394) تسنیم، جلد 22و 33، قم: اسرا.
  20. ـــــــــــــــــ (1395) تسنیم، ج1، قم: اسرا.
  21. ـــــــــــــــــ (1398)، جامعه در قران، قم: اسرا.
  22. حسین زاده، محمد (1385). پژوهش تطبیقی در معرفت شناسی معاصر، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.
  23. شیرازی، صدرالدین (1354)، المبدا والمعاد، تهران: انجمن فلسفه و حکمت ایران.
  24. عظیمی دخت شورکی، سیدحسین (1394)، معرفت شناسی باور دینی از دیدگاه پلانتینگا، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  25. کلیفورد، ویلیام کینگ دن (1394)، اخلاق باور، ترجمه ی علی قنبریان، تهران، نشر درخت زندگی.
  26. مطهری، مرتضی، (1391)، مسئله شناخت، تهران: صدرا.
  27. ملایوسفی، مجید؛ احمد الهیاری؛ مریم اسکندری (1391)، «مطهری و اخلاق باور»، حکمت معاصر، سال 3، شماره 1، ص 140-119.
  28. میری، سیدمحسن (1392)، معرفت و باور، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  29. نصر، حسین، (1388)، معرفت و معنویت، ترجمه انشاالله رحمتی، تهران: دفترنشرسهروردی.
  30. L. (2010). Externalism/internalism. in: a companion to Epistemology (ed) Dancy, Sosa & Steup, Blackwell.
  31. W. K. (1877). The ethics of belief , contemporary review, copyright (c) 2003 proquest information and leaning company Ltd
  32. W. K. (1901). Lectures and Essays, (The ethics of belief), edited by: Leslie Stephen and Sir Frederick Pollock, New York, the Macmillan and CO, limited.
  33. Williams, M. (2001). Problems of Knowledge: A Critical Introduction to Epistemology, Oxford.