2دانشیار و عضو هیأت علمی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران
چکیده
فارابی و ابن‌سینا عللی را که تخالف نظر و عمل را تببین پسین می‌کنند و راهکار بالقوه این تخالف‌اند و همچنین از عوامل و مؤلفه‌های پیشین تخالف‌سازند، در آثارشان پراکنده بررسی کرده‌اند. تناسب کیفیت علم با سطوح ادراکی مختلف می‌تواند عاملی مهم در توجه به مؤلفه‌های تخالف باشد. باتوجه‌به پیروی بیشتر افراد از ظن و تخییل، شخص حتی با وجود علم مضاد با تخیلات و ظنیات خود، همچنان براساس ظنیات و تخیلات خود عمل می‌کند و دربرابر آن‌ها منفعل می‌شود. چنین چیزی نمایانگر تأثیر قوی تخییل در سطح تصوری و به‌تبع آن اقناع در سطح تصدیقی است؛ به‌گونه‌ای‌که می‌توان عوامل نقصان یا پیشرفت هر برنامه‌ای را در پرتو این دو بعد ارزیابی کرد. از دیگر عوامل تخالف، نبود انگیزش، ارشاد، شوق و همچنین خلقیات، انفعالات و عوامل روانی است که به آن‌ها توطئات ذهنی می‌گویند. گرایش مردم به تبعیت از امیال، بیانگر جایگاه هریک در افعال ارادی است. فارابی و ابن‌سینا به نقش اعتیاد نیز توجه کرده‌اند. این اعتیاد، نقش نظر و علم را در مبادی فعل ارادی کاهش می‌دهد. باید توجه کرد که دامنۀ افراد خاصی برای جایگاه هریک از عوامل تخالف بیان شده است؛ درنتیجه، مسئلۀ تحقیق و پاسخ‌های آن در دو سطح توصیفی و تحلیلی، مطلق نیستند و نسبت به افراد و شرایط متغیر است.
the explanation of opposition of Thought and act in Farabie's and Avecina's view
نویسندگان [English]
fattaneh tavanapanah1؛ nadia maftooni2
چکیده [English]
The soul’s tendency as the origin of intentional act is considered by Farabi and Avesina. the votes effects of capricious wind and the acts consequences of tendencies causes the importance of discussion about the emotional acts origin. Both Farabis and Avesina considers the apprehensions of emotions and tendencies and acts consequences in common people as basis for societies need to the rhetoric in behaviors dimension. The individuals encouragement to the intentional act according to the take part peace of heart and impulsion, tendency desire and etc. in creating act causes the appearance of the role of persuasion and affections of it in his dimension and the attract tendencies. The persuasions position in this dimension could consider in the basis such as persuasion as the foundation of the intentional acts, the effects tendencies of persuasion and persuasive affairs and the consideration impulsions dimension and emotional persuasion and rhetoric such affections create a type of aspiration and the precedence the type of act. That it don’t perform in the absence of such affairs. Persuasion could be very important in alteration, conciliation and in order to direction of the acts in emotional dimension.
کلیدواژه‌ها [English]
"Tendencies", "acts ", "persuasion", " impulsion"
مراجع
آل‌یاسین، جعفر (1413)، الاعمال الفلسفیه، تعلیقات، دار المناهل، بیروت.
ابن‌سینا (1373)، شفاء (منطق، خطابه)، تصدیر و مراجعه: دکتر ابراهیم مدکور، تحقیق محمد سلیم سالم، نشر وزاره المعارف العمومیه، المطبعه الامیریه، قاهره.
ابتدای صفحه