TY - JOUR ID - 92607 TI - الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی JO - اخلاق وحیانی JA - ETHICS LA - fa SN - 2383-3025 AU - ابوالحسنی نیارکی, فرشته AU - قربانی, هاشم AD - عضو هیأت علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه مازندران (نویسندۀ مسئول) AD - عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی؛ قزوین Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 8 IS - 2 SP - 75 EP - 106 KW - طوسی KW - رشد اخلاقی KW - شناخت KW - استدلال اخلاقی KW - مراحل KW - عوامل DO - N2 - در این جستار، تلاش می‌شود الگوی رشد اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی بازطراحی شود. این مقاله بر آن است که با تأکید بر امکان تحول اخلاقی، و معنایابی واژۀ رشد در آثار خواجه نصیرالدین، از طریق تعمیم تعریف استکمال، به مقایسۀ مفهوم‌سازی وی از رشد اخلاقی با انگارۀ روان‌شناسان رشد بپردازد. تأکید اندیشمندان رشد اخلاقی، تعریف از طریق عوامل اخلاق است. ما پس از تبیین فرایند رشد اخلاقی، ماهیت رشد اخلاقی را از حیث کیفیت ترکیب و اولویت عوامل تعریف می‌کنیم. تحلیل مفهومی، گزاره‌ای و تحلیل سیستمی از آثار طوسی، ابزار و روش تحقیق بوده است. طوسی همچون فلاسفۀ یونان به نقش شناخت در تحول اخلاقی اهمیت ویژه‌ای داده است. استنباط و استدلال موضوعات کلی و جزئی اخلاقی ـ که منشأ رفتار است ـ از پیش‌انگاره‌های معرفتی عقل نظری، از طریق عقل عملی صورت می‌پذیرد. نقش عواملی چون عواطف، جنسیت، عوامل جسمانی، عوامل بیرونی‌ـ‌محیطی نیز بررسی شده است. بر این اساس، کارکرد اخلاقی انسان، فرایندی فعال با خاستگاه سرشتی، متضمن نظم‌دهی رفتارهای آدمی توسط شناخت در بافت هنجارها و ارزش‌های محیط است، به گونه‌ای که در طول زمان و ممارست و تجربه، این انتظام برای انسان به صورت ملکه ـ که ارزش‌های خودساخته زیربنایی رفتارند ـ درونی‌ می‌شود. این تحول اخلاقی، به شکلی نظام‌مند همچون یک الگوی مرحله‌ای، از کودکی شروع به شکل‌گیری می‌کند و مراحل آن تا بزرگسالی ادامه دارد و در بزرگسالی نیز دارای سطوح و مراتب متعدد است. خواجه برای هر یک از این مراحل، اصول تربیتی‌ای بیان کرده است. UR - https://ethics.isramags.ir/article_92607.html L1 - https://ethics.isramags.ir/article_92607_e01002cfb22d70026f1ba9e58750f041.pdf ER -