%0 Journal Article %T نظریه اخلاقی قانون طبیعی؛ تبیین تقریر صدرایی با تکیه بر عوالم وجود %J اخلاق وحیانی %I پژوهشگاه علوم وحیانی معارج %Z 2383-3025 %A انصاری چشمه, محمد حسین %A دهقان, رحیم %D 2022 %\ 01/21/2022 %V 11 %N 2 %P 143-170 %! نظریه اخلاقی قانون طبیعی؛ تبیین تقریر صدرایی با تکیه بر عوالم وجود %K قانون %K طبیعت %K اخلاق %K عقل %K وجود %K کمال %K ملاصدرا %R 20.1001.1.23833025.1400.11.2.5.0 %X نظریه اخلاقی قانون طبیعی از جمله نظرات مطرح در حوزه اخلاق هنجاری است. این نظریه را می توان در آراء اندیشمندان مسلمان بررسی نمود. مساله این است که آیا می‌توان تقریری از این نظریه را به ملا صدرا نسبت داد؟ یافته‌های پژوهش که با روشی تحلیلی و استنادی انجام شده نشان می‌دهد که ملا صدرا، اگرچه به صراحت از نظریۀ قانون طبیعی در آثار خود سخن نگفته امّا با تکیه بر مبانی فلسفی و انسان‌شناختی ایشان می توان در قالب پنج گام، تقریری از اخلاق مبتنی بر طبیعت را به ایشان نسبت داد. ایشان در گام نخست اخلاق را بر امیال و گرایشات ذاتی که در ساختار و شاکله انسان بنیان دارد، مبتنی می‌سازد و آنها را لازمه تأمین نیازهای طبیعی انسان می‌داند. در گام دوم با نظر به غایتمندی امیال و گرایشات طبیعی انسان، فقر و نیاز ذاتی انسان به کمال مطلق و قرب الهی را عامل حرکت و انگیزۀ انسان به سوی خیر و کمال می‌داند و مراتب اخلاق را بر مبنای مراتب تقرب به کمال مطلق تبیین می‌کند. در گام سوم بر ظرفیت عقل طبیعی و دیگر قوای نفسانی و وحی الهی برای جهت دهی مسیر اخلاقِ برخاسته از نیازهای طبیعی به سوی غایت حقیقی و قرب الهی تأکید می‌کند. در گام چهارم سیر حرکت انسان از طبیعت اولیه به طبیعت ثانویه را بر مبنای مراتب وجودی و اخلاقی و با نظر به سیالیت طبیعت انسان تبیین می کند و در گام پایانی معیار اخلاق را مطابق با طبیعت انسان می‌داند. %U https://ethics.isramags.ir/article_143479_d35141f4476cc73db8661747d73ecdf1.pdf