%0 Journal Article %T منزلت عدالت در هندسۀ معرفت فقهی از دیدگاه شهید مطهری و تأثیر آن در مناسبات میان اخلاق و فقه %J اخلاق وحیانی %I پژوهشگاه علوم وحیانی معارج %Z 2383-3025 %A شیروانی, علی %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 10 %N 2 %P 91-115 %! منزلت عدالت در هندسۀ معرفت فقهی از دیدگاه شهید مطهری و تأثیر آن در مناسبات میان اخلاق و فقه %K اصل عدالت %K عقل و فقه %K قاعدۀ ملازمه %K حسن و قبح عقلی %K فقه واخلاق %K مطهری %R 20.1001.1.23833025.1399.10.2.4.2 %X براساس اصلِ قاعدۀ ملازمۀ میان حکم عقل و حکم شریعت اسلامی (کلّ ما حَکَم به العقل حکم به الشرع؛ هرچه را عقل به آن حکم کند شرع نیز به آن حکم می‌کند) که در اصول فقه شیعی مورد پذیرش بیشتر اصولیون قرار گرفته، عقل یکی از منابع شریعت به شمار می‌آید، یعنی می‌توان از طریق آنچه عقل می‌فهمد به حکم شرعی فقهی دست یافت. از نظر فقیهان شیعه نیکویی و شایستگی عدالت و زشتی و ناشایستگی ظلم مهم‌ترین حقیقتی است که عقل برای دستیابی به حکم شریعت می‌فهمد و بر این پایه، به طور طبیعی انتظار می‌رود اصل عدالت از منزلتی مهم در هندسة معرفت فقهی برخوردار باشد، این در حالی­ست که متاسفانه فقه موجود چنین نیست! استاد مطهری با اظهار ناخرسندی از این واقعیت، همین امر را منشأ بسیاری از کاستی‌ها و بن‌بست‌ها در فقه موجود دانسته و علّت آن را غلبۀ تفکر نص‌گرایی در فقیهان می‌شمارد؛ لذا می‌کوشد با تنقیح مبانی و مبادی لازم برای قرار دادن اصل عدالت در جایگاه شایستة خود، زمینة مناسب برای تمسک حداکثری به این اصل را برای سامان دادن احکام فقهی و نظام شریعت اسلامی فراهم سازد. در این مقاله مبانی موردنظرشهید مطهری و اثر آن در چگونگی رابطۀ فقه با اخلاق مورد توجه قرار گرفته و پاره‌ای از چالش‌ها و پرسش‌های پیش‌روی آن ارزیابی می‌شود. %U https://ethics.isramags.ir/article_126949_5ac21a6e3a78ff9624cd27cc0d8db2a3.pdf