TY - JOUR ID - 134654 TI - گذشت بزرگوارانه؛ تحلیل چیستی «صفح» در قرآن، با تأکید بر دیدگاه علامه جوادی آملی JO - اخلاق وحیانی JA - ETHICS LA - fa SN - 2383-3025 AU - مدبر (اسلامی), علی AD - استادیار پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی، پژوهشکده فرهنگ ومعارف قرآن Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 11 IS - 1 SP - 5 EP - 37 KW - صفح KW - عفو KW - سرزنش KW - گذشت بزرگوارانه KW - جوادی آملی DO - 20.1001.1.23833025.1400.11.1.1.4 N2 - صفح، از آموزه‌های معاشرت اسلامی است که قرآن کریم در چندین آیه به آن دعوت کرده است. گرچه برخی از واژه‌پژوهان و مفسران، صفح و عفو را هم‌معنا دانسته‌اند، به نظر برخی دیگر از لغت‌دانان و بسیاری از مفسران، از جمله علامه جوادی آملی، صفح که در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم-السلام به «جمیل/زیبا» وصف شده، معنایی متفاوت با عفو دارد و برتر از عفو و برخاسته از کرامت نفسانی ویژه‌ای است، زیرا عفو به معنای ترک انتقام؛ ولی صفح، به معنای صرف نظر کردن از اصل تبهکاری، زدودن کینه و ناراحتی از دل، و صفحه‌گردانی کریمانه و ندیدن صفحه‌ای از خاطرات خود که خطا و زشتی و تجاوز دیگران بر آن نقش بسته، و چشم‌پوشی از آن و گشودن صفحه‌ای زیبا و فراموش کردن خطای خطاکار است که از آثار آن نه تنها ترک انتقام، بلکه ترک نکوهش و سرزنش شخص خطاکار است. ادلّه و شواهد دیدگاه دوم عبارت‌اند از: تصریح برخی واژه‌پژوهان و کتاب‌های فروق ‌اللغه؛ هماهنگی معنای اصطلاحی یادشده با معنای لغوی؛ شاهد قرآنی؛ شاهد روایی و آرای مفسران، به ویژه مفسران ادیب. در این مقاله این ادله و شواهد به تفصیل بررسی می‌شوند. UR - https://ethics.isramags.ir/article_134654.html L1 - https://ethics.isramags.ir/article_134654_98914f4f364c914810ca9db0bdd8f6b5.pdf ER -