نقش اخلاق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه الزهرا

چکیده

 در دنیای امروز، کشورها در سیاست خارجی خود، اغلب همسو با نظریهٴ نوواقع‌گرایی،  برای افزایش قدرت و منافع، تلاش می‌کنند. آن‌ها در شرایط حاکمیت هرج و مرج و جدایی اخلاق از سیاست، در عرصهٴ بین‌الملل، اقدام و عمل می‌کنند. برخلاف این رویهٴ حاکم، در اسلام، اخلاق اساس سیاست را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، هدف اصلی سیاست خارجی ایران بر اساس قانون اساسی آن، فقط کسب منافع ملی نیست، بلکه تحقق منافع بشریت است؛ اگرچه چنین هدفی به فداکردن منافع اقتصادی منجر شود. هدف اصلی این مقاله، مقایسهٴ سیاست خارجی ایران و سیاست خارجی مبتنی بر نظریه‌های حاکم بر روابط بین‌الملل از منظر «نوواقع‌گرایی»، «لیبرالیسم» و «سازه‌انگاری» است. روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعهٴ کتابخانه‌ای گردآوری شده است. این مطالعه نشان می‌دهد که همهٴ دولت‌ها با وجود تفاوت در شرایط سیاسی، اقتصادی، ارزش‌های فرهنگی و ایدئولوژی، اهداف مشابهی را دربارهٴ منافع ملی در عرصهٴ بین‌الملل دنبال می‌کنند. حال آن که در اسلام، ملت مبنای تصمیم‌گیری نیست و یک دولت اسلامی، به منافع همهٴ انسان‌های روی زمین، توجه دارد.    

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Ethics in the Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Omm-al-Banin Chaboki
چکیده [English]

Most states in today’s world have regulated their foreign policies in accordance with the theory of Neorealism and are working towards enhancing their power and interests. These states operate in international arena under the reign of chaos and secularization of politics. In contrast to this predominant approach, ethics is at the core of politics in Islam. This is why the main purpose of the foreign policy of Iran, based on its constitution, is not just the achievement of its national interests, but the realization of the interests of the entire humanity, though this goal might lead to the sacrifice of some financial interests. The purpose of this paper, thus, is to compare the foreign policy of Iran and the foreign policy based on the theories dominating the international relations based on “Neorealism”, “Liberalism”, and “Constructivism”. The research method adopted in this study is of descriptive-analytic kind and the data have been gathered through a library research method. The results revealed that despite differences in their political, financial, cultural and ideological conditions, all governments pursue similar goals regarding their national interests in the international arena. However, based on Islam’s viewpoint, one particular nation must not be the basis for decision-making and an Islamic government must pay attention to the interests of all the people of the world.    

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics
  • Islam
  • Iran
  • Neorealism
  • Foreign Policy
##احتشامی، انوشیروان (1378)، سیاست خارجی ایران در دوران سازندگی (اقتصاد، دفاع، امنیت)، ترجمهٴ ابراهیم متقی و زهره پوستین‌چی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی. ##
احمدی، حمید (1376)، «ساختارگرایی در نظریهٴ روابط بین‌الملل؛ از والرشتاین تا والترز»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 37، ص117. ##
داروال، استیون و دیگران (1381)، نگاهی به فلسفهٴ اخلاق در سده بیستم، ترجمهٴ مصطفی کیان، تهران، دفتر نشر و پژوهش سهروردی. ##
جونز، و.ت (1362)، خداوندان اندیشهٴ سیاسی (جلد 2، قسمت اول)، ترجمه علی رامین، تهران، امیرکبیر. ##
خوشوقت، محمدحسین (1375)، تجزیه و تحلیل تصمیم‌گیری در سیاست خارجی، تهران، مؤسسهٴ چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. ##
رضایی اسکندری، داود (1384)، «تحول مفهوم دولت در نظریه‌های روابط بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 8، شماره اول، شماره پیاپی27، ص 105 ـ 135. ##
ژکس، (1362)، فلسفه اخلاق (حکمت عملی)، ترجمهٴ ابوالقاسم پورحسینی، تهران، امیرکبیر، چاپ دوم. ##
سریع‌القلم، محمود (1379)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک. ##
سیف‌زاده، سیدحسین (1376)، نظریه‌پردازی در روابط بین‌الملل، مبانی و قالب‌های فکری، تهران، سمت. ##
 سیف‌زاده، سیدحسین (1384)، سیاست خارجی ایران، تهران، نشر میزان. ##
 طباطبایی، سیدمحمدحسین (بی‌تا)، اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج2)، تهران، انتشارات صدرا. ##
(1376)، ترجمهٴ تفسیر المیزان (ج1)، ترجمهٴ سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی. ##
فولر، گراهام (1373)، قبلهٴ عالم (ژئوپلیتیک ایران)، ترجمهٴ عباس مخبر، تهران، نشر مرکز. ##
کرمی، جهانگیر (1383)، «هویت دولت و سیاست خارجی»، فصلنامهٴ سیاست خارجی، سال 18، شماره 1، بهار 1383، ص1 ـ 38. ##
لنکستر، لین.‌و (1362)، خداوندان اندیشهٴ سیاسی (جلد سوم ـ  قسمت اول)، ترجمهٴ علی رامین، تهران، امیرکبیر. ##
مدنی، سیدجمال‌الدین (1377)، مبانی و کلیات علم حقوق، تهران، پایدار، چاپ پنجم. ##
مشیرزاده، حمیرا (1385)، «تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر سازه‌انگاری»، در نسرین مصفا، با همکاری حسین نوروزی، «نگاهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. ##
مطهری، مرتضی (1376)، فلسفهٴ اخلاق، تهران، صدرا، چاپ هفدهم. ##
منسکی، ورنر و دیگران (1378)، اخلاق در شش دین جهان، ترجمهٴ محمدحسین وقار، تهران، اطلاعات. ##
مورگنتاو، هانس جی (1379)، سیاست میان ملت‌ها، ترجمهٴ حمیرا مشیرزاده، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ دوم. ##
نخعی، هادی (1376)، توافق و تزاحم منافع ملی و مصالح اسلامی (بررسی تطبیقی سیاست خارجی دولت‌های «ملی» و «اسلامی»)، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه. ##
ونت، الکساندر (1384)، نظریهٴ اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمهٴ حمیرا مشیرزاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. ##
هزاوهیی، سیدمحمدمهدی (1378)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛ به همراه مجموعه نظریات شورای نگهبان (101 نظریه)، تهران، انتشارات محسن. ##
روزنامهٴ اطلاعات، 20/4/1391، ش 25356. ##
Burchill. S and etal. (2001). Theories of International Relations. NewYork: Palvage. ##
Grieco، M. Joseph (1993)، “Understamding The Problem of International Cooperation: The Limits of New-Liberal Institutionalism and The Future of Realist Theory”، in: D.Baldwin (ed)، Neorealism and Neo Liberalism: The Contemporary Debate، NewYork: Colombia University Press، p.315. ##
Kahl، C. (Spring 1999)، “Constructing A Separate Peace”، Security Studies، Vol.8، No.2-3. ##
Kissinger. H (1979)، American Foreign Policy. 3th (ed). NY: Norton، p.204. ##
Schuman، Fredrick (1954)، International Politics. 4 th (ex)، NewYork: MCGraw-Hill، pp.5-6. ##
Ramazani، R.k. (1988)، Revolutionary Iran، Washington D.C : Johnes Hopkins Press. ##
Singer، David (1988)، Education for World Affairs, Beyond Vision and Reveald Truth (2 Part)، International Studies News Letter، Xlll. Feburary، March. ##
-http://fa.alalam.ir/news/285974. ##